Thiết bị sạc ắc quy thông minh ra đời đã thay thế những bộ nạp cơ truyền thống. Sản phẩm được trang bị công nghệ nạp 3 giai đoạn ưu việt, bảo vệ tránh bị quá dòng, quá nhiệt, tránh làm hao tổn tuổi thọ của ắc quy trong quá trình sạc.
Một mạch điều khiển thông minh sẽ xác định dung lượng ắc quy bằng cách đo điện áp của bình trong trạng thái không tải.
Trong giai đoạn đo áp, không có dòng điện nạp nào đi vào 2 bản cực của ắc quy cho đến khi quá trình xác định dung lượng hoàn thành.
Ứng với mỗi mức điện áp, hệ thống sẽ đưa ra dòng nạp tương xứng. Ở giai đoạn đầu, điện áp ắc quy nằm trong khoảng từ 6v đến 13v. Hệ thống sẽ đưa ra dòng nạp với cường độ cao và điện áp sạc khoảng 14,1v để giúp ắc quy nhanh đầy. Hay nói các khác, ắc quy đang “đói” và cần được “ăn” gấp.
Quá trình này sẽ sạc đầy khoảng 75% dung lượng bình. Đây được gọi là giai đoạn sạc nhanh (quick charge).
Khi ắc quy đạt đến ngưỡng điện áp nhất định, khoảng 13v, máy sạc sẽ chuyển sang giai đoạn sạc hấp thụ (full charge). Ở giai đoạn này, hệ thống sẽ vẫn giữ điện áp không đổi khoảng 14v, nhưng dòng sạc sẽ giảm dần cho đến khi dung lượng bình đạt 95%. Đây là giai đoạn mất nhiều thời gian nhất.
Khi bình ắc quy đạt đến ngưỡng 95%, máy sẽ chuyển sang giai đoạn sạc thả nổi (float). Lúc này điện áp sẽ được duy trì khoảng 13,2 đến 13,4v. Dòng điện đi vào ắc quy rất nhỏ. Khi ắc quy đầy 100%, dòng điện vẫn được duy trì với cường độ gần như bằng 0. Một số máy sẽ ngắt điện khi ắc quy đầy.
Sạc thông minh 3 giai đoạn sẽ giúp cho bình không bị nóng, không bị quá nhiệt, tránh hiện tượng sunfat hoá, tăng tuổi thọ của bình lên đáng kể. Tuy nhiên sạc thông minh sẽ gặp phải vấn đề khi bình cạn kiệt điện.
Khi điện áp U=0, máy sẽ hiểu là bình chưa được kết nối với nguồn, và không thể xác định mức điện áp để hoàn thành giai đoạn đo áp ban đầu. Lúc này ta phải dùng một bộ sạc cơ để kích bình lên mức điện áp nhất định. Một số máy sạc thông minh có công tắc chuyển sang chế độ nạp truyền thống để kích bình. Sau khi có được điện áp nằm trong khoảng đo được, hãy chuyển sang chế độ sạc thông minh.
Trong trường hợp bạn chỉ có máy sạc cơ truyền thống, hãy chọn dòng nạp tối đa bằng 1/10 dung lượng bình.
Máy sạc thông minh đã làm tất cả các bước nên chúng ta không cần phải làm gì cả. Tất cả đã được cài đặt tự động nên người dùng không cần phải hiểu biết vẫn sử dụng được. Với máy sạc không có chế độ tự động thì sao?
Không phải ai cũng có đủ ngân sách để sắm 1 chiếc máy sạc thông minh đắt tiền. Và không phải máy đắt tiền nào cũng được trang bị công nghệ sạc thông minh 3 giai đoạn.
Sau khi xác định được dung lượng của ắc quy, chúng ta làm theo các bước sau:
Điều chỉnh cường độ dòng điện tối đa bằng 1/10 dung lượng bình. Ví dụ, bình 20Ah thì dòng sạc tối đa là 2Ah.
Dòng sạc càng nhỏ, ắc quy càng bền, tuổi thọ càng cao, nhưng thời gian sạc sẽ lâu. Nếu dòng sạc lớn hơn mức quy định, nhiệt độ bình sẽ nóng lên, các bản cực bị sunfat hoá. Lâu ngày ắc quy sẽ bị chai, phồng rộp và hỏng.
Theo dõi điện áp của ắc quy, khi nào đạt mức 14,1v là kết thúc giai đoạn sạc nhanh, chuyển sang giai đoạn 2.
Ngắt bình khỏi bộ sạc. Điều chỉnh núm điện áp về 13v. Sau đó kết nối sạc với bình. Trong quá trình sạc chậm, điện áp ắc quy sẽ tăng dần đến giá trị 13v, đồng thời dòng sạc sẽ giảm dần về 0. Kết thúc giai đoạn sạc thả nổi. Thực tế dòng sạc sẽ là vài chục mA nên dù có quên không gỡ sạc thì ắc quy vẫn an toàn.
Với những bộ sạc rẻ tiền không thể điều chỉnh được dòng nạp, nên chọn nguồn có dòng nhỏ để sử dụng.
Bình ắc quy khô mới mua về có thể đã tự tiêu hao điện trong quá trình lưu kho. Vì vậy tốt nhất nên sạc lại trước khi sử dụng lần đầu tiên.
Khi ắc quy yếu (điện áp dưới 10,8v) ngưng sử dụng và sạc lại ngay lập tức. Không để ắc quy đói điện lâu.
Trong thời gian dài không sử dụng, nên sạc lại tối thiểu 3 tháng 1 lần. Tuyệt đối tránh tình trạng cạn kiệt bình.
Tránh để ắc quy gần các nguồn phát nhiệt. Sức nóng sẽ làm giảm tuổi thọ của bình. Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, nhiệt độ tốt nhất khoảng 5-30°C.
Làm sạch bản cực trước khi đấu nối. Với bản cực không có đai ốc để siết, dùng mỏ hàn để kết nối với dây dẫn. Khuyên dùng mỏ hàn xung AK để hàn được cọc lớn và mối nối được nhuyễn.
Nạp ắc quy 12v cần nguồn có điện áp bao nhiêu?